Svemirski teleskop NASA James Webb, koji bi trebalo da omogućiti nov pogled u najranije faze svemira, stigao je u ponedeljak na svoje odredište u orbiti oko Sunca, otprilike milion i po kilometara od Zemlje.
Tačno mesec dana nakon što je lansiran iz Francuske Gvajane, teleskop WEB je odradio poslednje manevre kako bi se stacionirao u solarnoj orbiti na položaju poznatom kao Lagrangeova tačka broj dva, odnosno L2, objavila je američka svemirska agencija NASA.
Na tom položaju u svemiru, Web će stalno biti poravnat sa Zemljom budući da će teleskop i planetA zajedno kružiti oko Sunca, što će omogućiti neprekidnu radio komunikaciju.
Radi poređenja, Webov prethodnik, svemirski teleskop Habl, kružio je oko Zemlje na udaljenosti od 550 kilometara, izlazeći i ulazeći u senku planete svakih 90 minuta.
Zajednička gravitacija Zemlje i Sunca održavaće teleskop Web u stabilnom položaju, pa će biti potrebno samo minimalno korišćenje njegovog raketnog pogona kako bi održavao putanju, rekao je NASA naučnik Erik Smit.
Reč je o revolucionarnom, devet milijardi dolara vrednom infracrvenom teleskopu, koji je NASA predstavila kao vodeću opservatoriju za svemirsku nauku naredne decenije. Teleskop je sto puta osetljiviji od svemirskog teleskopa Hubbl i očekuje se da će duboko promeniti razumevanje svemira i čovekovog mesta u njemu.
Webb će uglavnom promatrati svemir u infracrvenom spektru, što će mu omogućiti da prodre kroz oblake gasa i prašine gde se rađaju zvezde, dok je Hubl delovao prvenstveno na optičkim i ultraljubičastim talasnim dužinama.
Rad u infracrvenom području znači i da će Web beležiti svetlost koja je u ovaj spektar dospela kroz milijarde godina crvenog pomaka.
On će tako moći da snimi svemirske objekte koje do sada nismo imali prilike da vidimo – prve zvezde i galaksije koje su nastale u vrlo ranom dobu svemira, kada je on bio star tek oko 100 miliona godina.
Ti objekti tada su emitovali pretežno ultraljubičasto zračenje, a ono je kroz više od 13 milijardi godina, zbog širenja svemira, prošlo kroz celi vidljivi spektar i sada se može detektovati tek kao vrlo slabo infracrveno zračenje.
Snimanje prvih velikih struktura u svemiru trebalo bi otkriti mnoge do sada nepoznate činjenice o nastanku prvih zvezda i galaksija.
Glavno ogledalo teleskopa, koje se sastoji od 18 heksagonalnih segmenata od berilija optočenog zlatom, ima mnogo veću površinu za prikupljanje svetla.
Osim istraživanja formiranja najranijih zvezda i galaksija, astronomi će moći da proučavaju i super masivne crne rupe za koje se veruje da zauzimaju središta dalekih galaksija.
Instrumenti na Webbu omogućiće potragu za dokazima o atmosferi koja podržava život na egzoplanetima, posebno postojanje ugljen dioksida i metana, ali i na mnogo bližim svemirskim telima poput Marsa ili Saturnovog ledenog meseca Titana.
🚗 Whew, we found parking space! #ICYMI, yesterday Webb fired its thrusters for about 5 minutes to insert itself toward its orbit of Lagrange point 2 (L2), nearly 1 million miles (1.5 million km) away.
Watch to learn more about what makes L2 special 👇 #UnfoldTheUniverse pic.twitter.com/TnU4T178j2
— NASA Webb Telescope (@NASAWebb) January 25, 2022
Webb teleskop, ipak, nije namenjen za traganje za hemijskim “biomarkerima”, koji bi išli korak dalje u potvrđivanju vanzemaljskog života.
Sledećih nedelja predstoji fino ugađanje instrumenata svemirskog teleskopa, a onda se očekuje da bi nakon nekoliko meseci trebalo da bude u potpunosti operativan. Senzacija tek sledi!
