Ulaganje u naučna istraživanja je važno za razvoj naše ekonomije, a CERN je jedna od najvažnijih naučnih institucija danas. Neizmerno sam ponosna što je Srbija postala punopravna članica CERN-a. To će doneti nove mogućnosti za saradnju naših naučnika i industrije sa CERN-om i zemljama članicama CERN-a”, rekla je predsednica vlade Republike Srbije Ana Brnabić.
– Srbija ima dugogodišnju saradnju sa CERN-om, a srpski naučnici su kontinuirano uključeni u CERN-ove najveće eksperimente. Veoma sam srećna što je zahtev Srbije za članstvom u CERN-u doveo do toga da sada možemo da poželimo dobrodošlicu Srbiji kao državi članici- rekla je Ursula Basler, predsednica saveta CERN-a.
“Veliko mi je zadovoljatvo da poželim dobrodošlicu Srbiji kao našoj 23. državi članici. Srpska naučna zajednica je tokom dugog niza godina dala značajan doprinos CERN-ovim projektima. Članstvo će osnažiti dugogodišnju saradnju između CERN-a i Srbije, stvarajući prilike za povećanje saradnje u naučnim istraživanjima, treningu, obrazovanju, inovacijama i deljenju znanja”, izjavila je Fabiola Đijanoti, generalna direktorka CERN-a.
– Kao država članica CERN-a, Srbija je spremna da nastavi sa razvojem nauke i obrazovanja, dok će naši naučnici, istraživači, instituti i industrija imati mogućnost da se priključe donosiocima važnih naučnih i tehnoloških odluka- rekao je Mladen Šarčević, srpski ministar prosvete, nauke i tehnološkog razvoja.
Dok je Srbija bila deo Jugoslavije, jedne od 12 zemalja članica koje su osnovale CERN, srpski fizičari i inženjeri učestvovali su u nekim od prvih CERN-ovih projekata, na sinhrociklotronskom, proton-ciklotronskom i super-proton-sinhroton akceleratorima. Tokom osamdesetih i devedesetih godina prošlog veka, fizičari iz Srbije radili su na DELPHI eksperimentima na CERN-ovom LEP sudaraču.
Tokom 2001. godine CERN i Srbija zaključili su Ugovor o međunarodnoj saradnji koji je omogućio učešće Srbije u ATLAS i CMS eksperimentima na Velikom hadronskom sudaraču i u Svetskoj LHC komjuterskoj mreži kao i na ACE i NA61 eksperimentima. Najveće učešće Srbije danas u CERN-u je u ATLAS i CMS eksperimentima, u postrojenju ISOLDE, koji izvodi istraživanja u domenima od nuklearne fizike do astrofizike, kao i na izradi studija budućeg sudarača čestica – FCC i CLIC – koji su potencijalno novi najvažniji projekti u CERN-u.
Kao država članica CERN-a, Srbija će imati pravo glasanja u Savetu, CERN-ovom telu koje donosi najvažnije odluke, i doprinosiće budžetu ustanove. Članirana će doprineti mogućnostima za zapošljavanje u CERN-u, kao i učešću srpske industrijie na CERN-ovim tenderima.
U ČLANSTVU PO DRUGI PUT, A BILA MEĐU OSNIVAČIMA
Kao jedna od republika Jugoslavije, Srbija je bila među osnivačima ove organizacije 1954. godine, ali je 1961. godine prestala da bude član, iz “ekonomskih razloga”, a nakon više od pola veka, u martu 2012. godine Srbija se vratila u CERN kao pridruženi član, koji je na putu ka punopravnom članstvu.
Rezolucija Saveta CERN iz 2010. godine predviđa da svaka država koja aplicira za članstvo mora da prođe kroz period pridruženog članstva, koji može da traje minimum dve godine, a maksimum pet godina.
