„Zabranjena zona“, piše na tablama kraj puteva koji vode do najslikovitijeg mesta Habarovske teritorije – jedinstvenog planinskog masiva Konđor. Zabrane su uvele vlasti regiona, budući da se ovde nalaze najveće svetske zalihe platine, jednog od najvrednijih i najotpornijih plemenitih metala.
Konđor, jedini planinski masiv na svetu koji formira neverovatno pravilan krug, nalazi se u regiji Ajano-Maj, okrug Habarovsk. Najbliže selo udaljeno je „samo“ 75 km, a Habarovsk 1.100 km. Ovde dolaze samo geolozi, rudari i radnici, jer je ostalima ulazak i boravak na teritoriji planinskog prstenastog masiva zabranjen, osim ako ne dobiju posebnu dozvolu.
Klima je veoma surova, ledeni vetrovi nemilice duvaju sa Ohotskog mora, uslovi za rad su veoma teški, iako radnici imaju topao smeštaj, parna kupatila, sportsku salu, trpezariju…
Veruje se da je u ovom rudniku od vremena Sovjetskog Saveza do danas iskopano 85.000 kilograma platine. Na godišnjem nivou se, prema procenama, iz ovog rudnika iskopava platina u vrednosti od 115 miliona evra, a ovo za Rusiju strateški važno mesto povezuju i sa predsednikom Vladimirom Putinom.
Britanski tabloidi spekulisali su da je Putin zapravo i vlasnik rudnika i da je platina jedan od glavnih izvora njegovog bogatstva, samim ti i moći. Veruje se i da je čuveni ručni sat ruskog lidera napravljen upravo od metala iz ovog rudnika. Sat je star 64 godine i napravljen je od belog zlata, stakla od safirnog kristala i krokodilske kože.
Sve je počelo sedamdesetih godina prošlog veka kada su, kopajući zlato, rudari u aluvijalnim naslagama reke Konđor našli platinu.
Eksploatacija platine počela je 1984. godine. Nakon otkrića najvećih svetskih ležišta ovog dragocenog i retkog metala, otkriven je i endemski mineral nazvan konderit, legura bakra, olova, rodijuma, platine i iridijuma. Tu su i ležišta crnog granita i plavog kalcita.
Vremenom je uloženo i u infrastrukutru oko rudnika. Počeli su radovi na postavljanju istovarnih puteva kojima se dalje prevozi ruda, a 2014. godine izgrađen je aerodrom Urgalan. To, međutiim, nije učinilo ovo živopisno područje dostupnim običnom svetu, jer je vazdušna linija otvorena samo za naučnike i radnike.
Good morning! 📸: The Kondyor Massif is the world-only circular mountain system located in Eastern Siberia, #Russia | https://t.co/e7UZEgSlza pic.twitter.com/qXES1zAuAt
— Russian Embassy Malta (@RusEmbMalta) September 14, 2017
Ne zna se tačno kako je ovaj impozantni krater nastao, a najverovatnija teorija je da je formiran procesom intruzije – hlađenjem i kristalizacijom magme ispod površine zemlje. Doduše, postoji verovanje da je bio baza vanzemaljaca, kao i da ga je napravio meteor.
Spoljni prečnik masiva je oko 8 km. Visina se kreće od 1,2 do 1,4 km. Na severu planinskog obruča nalazi se jaz između oboda. Kroz njega iz centralnog jezgra protiče reka Konđor.
Zanimljivo je da ležišta minerala imaju prilično definisane granice. Zbog toga je ekstrakcija i distribucija mineralnih stena koje nastaju u Konđoru veoma efikasna, a planinski venac nazvan „zlatni rudnik“.
Rusija se po eksploataciji platine nalazi na drugom mestu u svetu, odmah iza Južnoafričke republike, a najveći rudnici nalaze se na Tajmiru, Uralu i Konđoru.
Ako jednog dana ponestane rudnih rezervi, ovaj planinski masiv postaće popularna atrakcija.
