Arheolozi su pronašli najstariju mumiju na svetu, koja je sahranjena pre oko 8.000 godina. Novim analizama, utvrđeno je da najstarija mumija nije iz Egipta, već iz Portugalije.
Mumija je bila sahranjena u grobnici u dolini reke Sado, na jugu Portugalije, zajedno sa još desetak tela. Grobnica stara 8.000 godina otkrivena je šezdesetih godina 20. veka, ali su tek nove tehnologije dale odgovor na brojna pitanja o nalazima u njoj.
Starija 1.000 godina od mumije iz pustinje Atakama
Naučnici pretpostavljaju da je telo mumificirano kako bi bilo lakše transportovano do grobnice, a postoje naznake i da je to bio slučaj sa drugim telima nađenim u grobnici, što bi značilo da je praksa mumifikacije bila uobičajena u to vreme na prostoru današnje Portugalije.
Procedure mumifikacije bile su korišćene u starom Egiptu pre 4.500 godina, a dokazi o tom postupku prisutni su i u Evropi u vreme od 1.000 godine pre nove ere.
Mumija nađena u Portugaliji starija je za 1.000 godina čak i od onih nađenih u pustinji Atakama u Čileu, piše „Lajvsajens“.
Mumije su dobro očuvane u suvim uslovima pustinja, ali ih je veoma malo nađeno u Evropi jer meka tkiva mumificiranih tela teško mogu da ostanu očuvana u vlažnijim klimama, kaže Rita Pejroteo Stjerna sa Upsala univerziteta u Švedskoj, vođa grupe naučnika koji su otkrili najstariju mumiju, a svoj rad objavili u „Evropskom žurnalu arheologije“.
Dokaze o postojanju najstarije mumije na svetu naučnici su našli proučavanjem fotografskih filmova koji su deo zaostavštine pokojnog portugalskog arheologa Manuela Farine dos Santosa. Dos Santos je dokumentovao fotografijama svoja istraživanja u dolini reke Sado šezdesetih godina, a na njima su sada otkriveni prikazi 13 tela iz perioda Mezolita, srednjeg kamenog doba.
Fotografije dokazale postojanje mumije
Iako su pojedina dokumenta i rukom nacrtane mape iz tog istraživanja sačuvani u Nacionalnom muzeju arheologije u Lisabonu, ove fotografije bile su nepoznate i dale su arheolozima mogućnost da istraže nalaze sa tog lokaliteta, kaže Pejroteo Stjerna.
Pošto su iskoristili fotografije kako bi rekonstruisali mesta sahranjivanja, naučnici su primetili da su kosti jednog skeleta „previše savijene“, odnosno da su ruke i noge nameštene van prirodnog položaja, što ukazuje da je telo bilo vezano posle smrti. Međutim, kosti su i dalje bile celovite i na svom mestu posle sahrane, a posebno male kosti stopala, koje se obično razdvoje u procesu raspadanja tela, kaže švedska naučnica.
Takođe, nije bilo naznaka pomeranja u tlu u kom je telo sahranjeno, iako je uobičajeno da okolni sedimenti ispunjavaju praznine nastale smanjenjem tela usled njegove dekompozicije. Svi ti znaci pokazali su da je telo bilo mumifikovano posle smrti.
Lost Excavation Photos Reveal 8,000-Year-Old Mummified Remains… From Europehttps://t.co/2G0XFiPp3m pic.twitter.com/oVhMgser67
— IFLScience (@IFLScience) March 3, 2022
Nalazi iz te grobnice, uz eksperimente koji su obavljeni u Istraživačkom centru za forenzičku antropologiju Državnog univerziteta Teksas, pokazali su na koji način je obavljan proces mumifikacije u dolini reke Sado.
Najverovatnije je telo preminulog bilo pričvršćeno za stub i postavljeno na podignutu platformu, kako bi se uklonile tečnosti koje nastaju prilikom raspadanja tela.
La momia más antigua del mundo podría ser la de un individuo hallado en el valle de Sado hace sesenta años https://t.co/qHjatcDF0v Imagen: Peyroteo-Stjerna et al/European Journal of Archaeology pic.twitter.com/etuGuhgUIp
— Félix Ruiz Herrera (@FelixRuizH) March 14, 2022
Potom je korišćena vatra kako bi se telo isušilo i ekstremiteti progresivno pričvrstili kako bi zadržali anatomski integritet, a u isto vreme povećala njihova fleksibilnost, navode naučnici.
Iako se radi o najstarijoj poznatoj mumiji, naučnici veruju da bi uskoro mogle da budu nađene još starije. Prema mišljenju arheologa, postoje naznake da bi mogli da budu potvrđeni dokazi mumifikacije stari 10.000 godina na nalazištima El Vad i Ain Malaha u Izraelu, kao i mumije stare 30.000 godina na nalazištu Kosteni u Belorusiji.
